Derealisatie is een psychische ervaring waarbij de persoon het gevoel heeft dat de wereld om hen heen onwerkelijk, vervreemdend of gedistantieerd is. Het wordt vaak geassocieerd met depersonalisatie, waarbij iemand het gevoel heeft losgekoppeld te zijn van zijn eigen lichaam of gevoel van eigenheid. Hoewel derealisatie tijdelijk en normaal kan zijn na heftige levensgebeurtenissen zoals verlies van een baan, verlies van een geliefde of een verhuizing, kan het ook een symptoom zijn van verschillende psychische aandoeningen. Vaak wordt derealisatie verkeerd geïnterpreteerd door professionals in de geestelijke gezondheidszorg, zoals psychiaters, artsen of psychologen. Men denkt soms ten onrechte dat de persoon depressief is, terwijl derealisatie op zichzelf een aparte ervaring is. Derealisatie kan leiden tot metafysisch denken, waarbij iemand diepgaande vragen stelt over het bestaan, het leven en de dood. Dit kan de persoon helpen om een dieper inzicht te krijgen, maar het lost de derealisatie zelf niet op. Paniekaanvallen, angststoornissen, burn-out of depressie kunnen het gevolg zijn van derealisatie of een reactie daarop. Deze problemen kunnen worden aangepakt met behulp van therapie, met name binnen het ACT (Acceptance and Commitment Therapy)-framework. In deze vorm van therapie voor derealisatie ligt de nadruk niet zozeer op analyse, maar op acceptatie, verwerking en oplossing. Dit betekent dat er niet alleen veel gepraat wordt, maar ook gebruik wordt gemaakt van traumatherapie en technieken die zelfstandigheid en zelfredzaamheid bevorderen. Om derealisatie te meten, wordt vaak de Dissociatieve Experience Scale (DES) gebruikt. Deze vragenlijst kan helpen bij het vaststellen van de aanwezigheid van een dissociatieve stoornis. Gemiddelde scores op de DES variëren, waarbij hogere scores wijzen op een grotere kans op een dissociatieve stoornis. Derealisatie kan optreden in verschillende situaties, vaak in reactie op angst, stress of traumatische herinneringen. Mensen kunnen schrikken van het vreemde gevoel en angst voor derealisatie ontwikkelen. De symptomen zijn psychisch van aard, hoewel ze lichamelijke symptomen zoals verhoogde hartslag, pijn op de borst en duizeligheid kunnen veroorzaken. Mensen met een depersonalisatie-derealisatiestoornis interpreteren de symptomen regelmatig verkeerd. Ze denken dat het tekenen zijn van een ernstige psychose of hersenstoornis. Dit kan leiden tot toename van angst en obsessie, wat de symptomen verder enkel verergert.
|